Ἁγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς
15. Ο ναός του σώματος
Ta καθήκοντα του ανθρώπου σε σχέση με το σώμα του.
Το απαράδεκτο της ασωτίας για τον Χριστιανό.
Η αντανάκλαση αυτής της αμαρτίας στο σώμα και την ψυχή του ανθρώπου.
Η καταπολέμηση της λαγνείας. Πειρασμός.
Ο άνθρωπος αποτελείται από ψυχή και σώμα. Πολλές αρχαίες θρησκείες και φιλοσοφίες έλεγαν ότι η ανθρώπινη ψυχή δημιουργήθηκε από τον Θεό, ενώ το σώμα προέρχεται από μια κακή αρχή -τον διάβολο. Ο Χριστιανισμός διδάσκει διαφορετικά. Τόσο η ψυχή όσο και το σώμα του ανθρώπου είναι δημιουργημένα από τον Θεό.
Το σώμα του ανθρώπου, σύμφωνα με την αποστολική διδασκαλία, μετά το μυστήριο του Βαπτίσματος, είναι ο ναός του Αγίου Πνεύματος, και τα μέλη του σώματος -μέσω της ένωσης με τον Χριστό στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας- είναι μέλη του Χριστού. Επομένως, ο άνθρωπος θα περάσει στη μελλοντική αιώνια ευδαιμονία (είτε στο αιώνιο βάσανο) με όλη του την ύπαρξη: τόσο με την αθάνατη ψυχή, όσο και με το σώμα που θα αναστηθεί και θα επανενωθεί με την ψυχή πριν από την φοβερή Ημέρα της Κρίσεως του Χριστού.
Επομένως, φροντίζοντας την ψυχή του, ο Χριστιανός δεν πρέπει να αφήνει το σώμα του χωρίς επίβλεψη. Και πάνω απ’ όλα πρέπει να το προστατεύει με χριστιανικό τρόπο όχι μόνον από ασθένειες, αλλά και από αμαρτίες που το μολύνουν, το ρυπαίνουν και το αποδυναμώνουν. Και μεταξύ τέτοιων αμαρτιών, όσον αφορά την επικινδυνότητα και την βλαβερότητά τους, την πρώτη θέση κατέχει η πορνεία: η αμαρτία του ανθρώπου που χάνει την αγνότητα και την σωματική του καθαρότητα.
Δεν είναι ευχάριστο να γράφεις αυτές τις γραμμές και να θέτεις ένα τέτοιο θέμα το οποίο, κατά την σκληρή αποστολική έκφραση, «αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν»[1] για τον Χριστιανό. Ντρέπομαι να το αναφέρω. Αλλά είναι αδύνατο να παραμένουμε σιωπηλοί γι’ αυτό, καθώς, φυσικά, καμιά αμαρτία δεν είναι για τους νέους τόσο επικίνδυνη, όσο επικίνδυνη και τρομερή είναι αυτή η απαίσια αμαρτία -χειρότερη από την μόλυνση, χειρότερη από την πανούκλα…
Αναφερόμαστε λοιπόν στο αμάρτημα της πορνείας, με άλλα λόγια, για εκείνες τις αμαρτίες της ακολασίας και της σεξουαλικής ασυδοσίας, που είναι, χωρίς καμιά αμφιβολία, η πιο φρικτή πληγή, μάστιγα και κατάρα της σύγχρονης ανθρωπότητας. Είναι δύσκολο να απαριθμήσουμε εκείνες τις καταστροφικές συνέπειες που ακολουθούν αυτό το αμάρτημα, σαν αχώριστη σκιά: απώλεια μιας φυσιολογικής, χριστιανικής και καθαρής στάσης απέναντι στους ανθρώπους του αντίθετου φύλου, μόλυνση της σκέψης και της φαντασίας, αποδυνάμωση και εξάντληση της ανθρώπινης σωματικής δύναμης, ακραία εξασθένηση της μνήμης, μη ανταπόκριση στη ζωή και στις εκφάνσεις της, έλλειψη θέλησης και απώλεια ζωτικής ενέργειας και τέλος νευρασθένεια και ψυχική διαταραχή ή η πιο τρομερή ασθένεια –η «προοδευτική παράλυση» (μαλάκυνση του εγκεφάλου)- αυτές οι συνέπειες είναι οι συνήθεις σύντροφοι της αμαρτίας της πορνείας. Για να μην αναφέρουμε συγκεκριμένες ασθένειες, που είναι τόσο συχνά αποτέλεσμα μιας αναίσχυντης ζωής… Αλλά το πιο τρομερό από όλα, φυσικά, είναι η φοβερή κρίση εκείνου που μας διέταξε την αγνότητα και την καθαρότητα του βίου -η τρομερή κρίση για την οποία είπε ο Απόστολος: «πόρνους δὲ καὶ μοιχοὺς κρινεῖ ὁ Θεός»[2]…
Πώς μπορεί εκείνος που θέλει να διατηρήσει τον εαυτό του χριστιανικά καθαρό και αγνό να καταπολεμήσει τον πειρασμό αυτής της αμαρτίας; Η απάντηση είναι απλή: πρώτα απ’ όλα με την καθαρότητα της σκέψης και της φαντασίας. Λέγεται συχνά ότι η σεξουαλική επιθυμία λειτουργεί στον άνθρωπο με τέτοια ακαταμάχητη δύναμη που δεν είναι σε θέση να της αντισταθεί. Ψέμα! Διότι δεν είναι θέμα «ανάγκης», αλλά φθοράς και ηδονισμού, όταν ένας άνθρωπος χωρίς περιορισμό μολύνει τον εαυτό του με σκέψεις και επιθυμίες. Φυσικά σε ένα τέτοιο άτομο η φυσική σεξουαλική κλίση διευρύνεται σε υπέρογκο βαθμό και τον οδηγεί αναπόφευκτα στην αμαρτία.
Αλλά ένας Χριστιανός, θεοσεβούμενος και αυστηρός με τον εαυτό του, δεν θα επιτρέψει ποτέ, ούτε θα αφήσει κακές επιθυμίες και σκέψεις να κυριεύσουν το μυαλό και την καρδιά του. Και γι’ αυτό, αφού καλέσει την βοήθεια του Θεού με την προσευχή και το σημείο του Σταυρού, θα παλέψει με τέτοιες σκέψεις μόλις εμφανιστούν, με μια προσπάθεια θέλησης, μεταφέροντας την συνείδηση και το λογισμό είτε στην προσευχή, είτε τουλάχιστον σε κάποιο άλλο, μη μολυσματικό θέμα.
Το να φλέγεσαι από μια ακάθαρτη φαντασία σημαίνει να διαφθείρεις και να καταστρέφεις τον εαυτό σου… Και γι’ αυτό, όταν αγωνίζεται με τους πονηρούς λογισμούς, ο Χριστιανός πρέπει αμέσως και απότομα να αποστασιοποιηθεί και να απομακρυνθεί από ο,τιδήποτε μπορεί να προκαλέσει αυτές τις κακές σκέψεις. Δεν είναι τυχαίο που ο Σωτήρας μας μάς προειδοποιεί τόσο αυστηρά στην Επί του Όρους Ομιλία για το ακάθαρτο, λάγνο βλέμμα –ακόμη κι αν δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο από αυτό[3]. Τόσο επικίνδυνος είναι ο πειρασμός του λογισμού.
Και είναι τόσοι πολλοί οι πειρασμοί!… Η γενική εξαχρείωση των ηθών και η απομάκρυνση από την αγνή, χριστιανική ζωή της εγκράτειας, η εξωφρενικά απαράδεκτη στάση απέναντι στον γάμο και την συζυγική ζωή -αυτό από μόνο του δεν μπορεί παρά να επηρεάσει μια νεαρή ψυχή. Και εκτός αυτού, ακόμη περισσότερα: κινηματογράφος, ταινίες, πίνακες ζωγραφικής και σύγχρονη λογοτεχνία[4], που συναγωνίζονται να εγκωμιάσουν και να περιγράψουν την αμαρτία με τα πιο δελεαστικά χρώματα, με τέτοια ωμότητα και αναισχυντία, που θα είχαν τρομοκρατηθεί οι ταπεινοί και θεοσεβούμενοι πρόγονοί μας. Άσχημοι χοροί και παρόμοιες διασκεδάσεις, για τις οποίες η σύγχρονη παγανιστική «χριστιανική» κοινωνία είναι τόσο τυφλωμένη που δεν παρατηρεί την βλαπτικότητα και την αμαρτωλότητά τους… Επίσης, διάφορα είδη άσεμνων «αστείων» -αυτή η πνευματική σήψη και μόλυνση, που μολύνει δολοφονικά το μυαλό και την καρδιά του ανθρώπου- όλα αυτά είναι ένα νέφος πειρασμού που πλησιάζει την νεαρή, αναπτυσσόμενη ανθρώπινη ψυχή…
Όμως μακάριος εκείνος, ο οποίος εκ νεότητός του και μέχρι το τέλος των ημερών του παραμένει αγνός στο σώμα και την ψυχή. Μακάριος αυτός που την ευωδιαστή φρεσκάδα, την δύναμη και τον πλούτο των ανέγγιχτων δυνάμεων της ψυχής και του σώματος είτε την έφερε στην φωτεινή, αγιασμένη από τον Θεό και από την Εκκλησία συζυγική ένωση, είτε τα διατήρησε όλα αυτά μέχρι το ίδιο το κατώφλι του τάφου με την λαμπερή αγνότητα της παρθενίας και της αγνότητας!
Ναι, μόνο δύο μονοπάτια είναι ευλογημένα από τον Θεό για τον άνθρωπο στην γη: είτε ο ιερός δρόμος του χριστιανικού γάμου, η αχώριστη ένωση δύο καρδιών για την ζωή, είτε διαφορετικά το υψηλότερο και ιερότερο μονοπάτι -το μονοπάτι της παρθενίας, της αφοσίωσης στον Θεό και στον πλησίον- αδιαίρετα, μέχρι το τέλος, στην άρνηση της ατομικής ευτυχίας χάριν της επίτευξης της αγάπης προς τον Θεό και τον πλησίον.
Και αντίστροφα: ο δρόμος εκείνου που αγνοεί, περιφρονεί και παραβιάζει πεισματικά τους θεόσδοτους νόμους της χριστιανικής αγνότητας και αλήθειας, βεβηλώνοντας το σώμα και θανατώνοντας την ψυχή, είναι ολέθριος, διότι αργά ή γρήγορα θα εκπληρωθεί η τρομερή, γι’ αυτόν, απειλή: «ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, λέγει Κύριος»[5].
[1] Εφ. ε΄12.
[2] Εβρ. ιγ΄ 4.
[3] «Πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ» (Ματθ. ε΄ 28).
[4] Και φυσικά τηλεόραση και διαδίκτυο σήμερα.
[5] Ρωμ. ιβ΄ 19.