Ἁγίου Κυρίλλου Ἱεροσολύμων: ΙΕ΄ Μυσταγωγικὴ Κατήχηση
Ὁ Κύριός μας λέγει· «νὰ ἀγρυπνεῖτε, γιατί ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου θὰ ἔρθει σὲ ὥρα ποὺ δὲν τὸν περιμένετε» (Ματθ. κδ΄ 44).
Ἐπειδὴ ὅμως ἔπρεπε νὰ γνωρίζουμε τὰ σημάδια τῆς συντέλειας τοῦ κόσμου, καὶ ἐπειδὴ περιμένουμε τὸν Χριστό, γιὰ νὰ μὴν πεθάνουμε ἀπατημένοι καὶ πλανηθοῦμε ἀπὸ τὸν ψεύτη Ἀντίχριστο, οἱ Ἀπόστολοι κινούμενοι «κατ’ οἰκονομίαν» μὲ θεϊκὴ προαίρεση, πῆγαν στὸν ἀληθινὸ δάσκαλο καὶ τοῦ εἶπαν· «πές μας, πότε θὰ γίνουν αὐτά, καὶ ποιὸ θὰ εἶναι τὸ σημάδι τῆς παρουσίας σου καὶ τῆς συντέλειας τοῦ κόσμου;» (Ματθ. κδ΄ 3).
Σὲ περιμένουμε νὰ ἔρθεις καὶ πάλι, ἀλλὰ ὁ Σατανᾶς μεταμορφώνεται σὲ φωτεινὸ ἄγγελο (Β΄ Κορ. κα΄ 14). Ἀσφάλισέ μας λοιπόν, γιὰ νὰ μὴν προσκυνήσουμε ἄλλον ἀντὶ γιὰ σένα. Καὶ ἐκεῖνος, ἀνοίγοντας τὸ θεϊκὸ καὶ εὐλογημένο στόμα του εἶπε· «προσέχετε μήπως σᾶς παραπλανήσει κάποιος» (Ματθ. κδ΄ 4). Καὶ σεῖς τώρα οἱ ἀκροατές μου, μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς, σὰν νὰ βλέπετε ἐκεῖνον, ἀκοῦτε νὰ σᾶς λέγει καὶ σᾶς τὰ ἴδια· «προσέχετε μήπως κάποιος σᾶς παραπλανήσει». Καὶ σᾶς παρακαλεῖ ὅλους ἐσᾶς ὁ λόγος νὰ προσέχετε σ’ αὐτὰ πού λέγονται.
Διότι δὲν εἶναι ἐξιστόρηση πραγμάτων ποὺ πέρασαν, ἀλλὰ προφητεία μελλοντικῶν πραγμάτων, πού ὁπωσδήποτε θὰ ἔρθουν. Δὲν προφητεύουμε ἐμεῖς (διότι εἴμαστε ἀνάξιοι), ἀλλὰ ἀναφέρουμε αὐτὰ πού εἶναι γραμμένα καὶ τὰ σημάδια ποὺ λέγονται.
Πρόσεχε λοιπὸν ἐσύ, ποιὰ ἀπὸ αὐτὰ ἔχουν ἤδη γίνει, τί ὑπολείπεται ἀκόμα, καὶ ἀσφάλισε τὸν ἑαυτό σου. Προσέχετε μήπως κανεὶς σᾶς παραπλανήσει. Διότι θὰ παρουσιασθοῦν πολλοὶ μὲ τὸ ὄνομά μου, ποὺ θὰ λένε, ἐγὼ εἶμαι ὁ Χριστός, καὶ θὰ παραπλανήσουν πολλοὺς (Ματθ. κδ΄ 45).
Αὐτὰ ἐν μέρει ἔχουν γίνει, διότι ἤδη κάτι τέτοιο εἶπε ὁ Σίμων ὁ μάγος καὶ ὁ Μένανδρος καὶ μερικοὶ ἄλλοι ἀπὸ τοὺς ἄθεους αἱρεσιάρχες. Θὰ τὸ ποῦν ὅμως καὶ ἄλλοι στὶς ἡμέρες μας, ἢ μετὰ ἀπό μᾶς.
Δεύτερο σημεῖο· «πρόκειται νὰ ἀκούσετε πολέμους καὶ φῆμες πολέμων» (Ματθ. κδ΄ 6). Γίνεται ἄραγε καὶ τώρα πόλεμος τῶν Περσῶν μὲ τοὺς Ρωμαίους γιὰ τὴ Μεσοποταμία, ἢ ὄχι; Ξεσηκώνεται τὸ ἕνα ἔθνος ἐναντίον τοῦ ἄλλου, καὶ τὸ ἕνα βασίλειο ἐναντίον τοῦ ἄλλου, ἢ ὄχι; «Καὶ θὰ γίνουν πεῖνες καὶ ἐπιδημίες καὶ σεισμοὶ σὲ διάφορους τόπους» (Ματθ. κδ΄ 7).
Αὐτὰ ἔχουν γίνει ἤδη. Καὶ πάλι· «θὰ γίνουν φοβερὰ σημεῖα ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ βαρεῖς χειμῶνες» (Λουκᾶ κα΄ 11). Ἀλλὰ ζητᾶμε δικό μας σημεῖο τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου. Ἐμεῖς οἱ ἐκκλησιαστικοὶ ζητᾶμε ἐκκλησιαστικὸ σημεῖο, καὶ ὁ Κύριος λέγει· «καὶ τότε θὰ σκανδαλισθοῦν πολλοὶ καὶ θὰ παραδώσουν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο καὶ θὰ μισήσουν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο» (Ματθ. κ΄ 16).
Ἂν ἀκούσεις ὅτι ἐπίσκοποι στρέφονται ἐναντίον ἐπισκόπων καὶ κληρικοὶ ἐναντίον κληρικῶν καὶ λαοὶ ἐναντίον λαῶν, καὶ φτάνουν μέχρι νὰ χυθεῖ αἷμα, νὰ μὴ ταραχθεῖς. Διότι κάτι τέτοιο εἶναι ἤδη γραμμένο. Νὰ μὴ προσέχεις σ’ αὐτὰ ποὺ τώρα γίνονται, ἀλλὰ σ’ ἐκεῖνα πού εἶναι γραμμένα.
Οὔτε ἂν ἐγώ, ποὺ σὲ διδάσκω χαθῶ, νὰ χαθεῖς καὶ σὺ μαζὶ μὲ μένα.
Ἀλλὰ μπορεῖ ὁ ἀκροατὴς νὰ γίνει καλύτερος ἀπὸ τὸν δάσκαλό του, καὶ αὐτὸς πού ἦρθε τελευταῖος νὰ γίνει πρῶτος (Ματθ. κ΄ 16), διότι ὁ Δεσπότης δέχεται κι αὐτοὺς ποὺ φτάνουν τὴν ἑνδέκατη ὥρα (Ματθ. κ΄ 6-7). Ἀφοῦ μεταξύ τῶν Ἀποστόλων βρέθηκε προδοσία, ἀπορεῖς ποὺ καὶ ἀνάμεσα στοὺς ἐπισκόπους ὑπάρχει ἀδελφικὸ μίσος; Τὸ σημεῖο ὅμως αὐτὸ δὲν ἀναφέρεται μόνο στοὺς ἄρχοντες, ἀλλὰ καὶ στοὺς λαούς. Διότι λέγει· «καὶ ἐπειδὴ θὰ πληθυνθεῖ ἡ παρανομία, θὰ ψυχρανθεῖ ἡ ἀγάπη τῶν περισσοτέρων» (Ματθ. κδ΄ 12).
Μπορεῖ ἄραγε νὰ καυχηθεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς παρόντες, ὅτι ἔχει ἀνυπόκριτη ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον; Δὲν συμβαίνει πολλὲς φορὲς τὰ χείλη νὰ φιλοῦν καὶ τὸ πρόσωπο νὰ χαμογελᾶ καὶ τὰ μάτια νὰ εἶναι δῆθεν χαρούμενα, ἐνῶ ἡ καρδιὰ νὰ μηχανεύεται καὶ νὰ ἑτοιμάζει κακά, ἐνῶ μιλάει εἰρηνικά;
Ἄκου καὶ αὐτὸ τὸ σημεῖο· «καὶ θὰ κηρυχθεῖ τὸ Εὐαγγέλιο αὐτὸ τῆς βασιλείας σ’ ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη, γιὰ νὰ τὸ πληροφορηθοῦν ὅλα τα ἔθνη, καὶ τότε θὰ ἔρθει τὸ τέλος» (Ματθ. κδ΄ 14). Καί ὅπως βλέπουμε, ὅλος σχεδὸν ὁ κόσμος ἔχει ἀκούσει τὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ.
Καὶ τί θὰ γίνει μετὰ ἀπὸ αὐτό; Λέγει στὴν συνέχεια· «ὅταν δεῖτε λοιπὸν τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως, γιὰ τὸ ὁποῖο μίλησε ὁ προφήτης Δανιήλ, νὰ στέκεται στὸν ἅγιο τόπο, ὁ ἀναγνώστης ἄς καταλάβει» (Ματθ. κδ΄ 15). Καὶ παρακάτω· «Τότε, ἂν κάποιος σᾶς πεῖ, νά, ἐδῶ εἶναι ὁ Χριστός, ἢ ἐκεῖ, νὰ μὴ πιστέψετε» (Ματθ. κδ΄ 23).
Τὸ μίσος λοιπὸν μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν δίνει τόπο στὸν Ἀντίχριστο.
Ὁ διάβολος δηλαδὴ προκαλεῖ τὶς διαιρέσεις τῶν λαῶν, γιὰ νὰ γίνει εὐπρόσδεκτος ὁ Ἀντίχριστος ποὺ ἔρχεται. Μακάρι κανένας ἀπὸ τοὺς δούλους τοῦ Θεοῦ ποὺ βρίσκεται ἐδῶ, ἢ ἀλλοῦ, νὰ μὴν πάει στὸν ἐχθρό.
Γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ ὁ Παῦλος γράφοντας ἔδωσε φανερὸ σημεῖο, λέγοντας ὅτι «δὲν πρόκειται νὰ ἔλθει ὁ Κύριός μας, ἂν πρῶτα δὲν ἔρθει ἡ ἀποστασία καὶ δὲν φανερωθεῖ ὁ ἄνθρωπος τῆς παρανομίας, ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ὁ ἀντίπαλος, αὐτὸς ποὺ ὑπερυψώνει τὸν ἑαυτό του πάνω ἀπὸ κάθε ἄλλον ποὺ λέγεται Θεός, ἤ προσκυνεῖται μὲ σεβασμό, καὶ ἐγκατασταθεῖ στὸν ναὸ τοῦ Θεοῦ δείχνοντας ὅτι αὐτὸς εἶναι θεός… Ἡ παρουσία τοῦ ἀνόμου θὰ γίνει μὲ τὴν ἐνέργεια τοῦ σατανᾶ μὲ κάθε δύναμη καὶ μὲ ψεύτικα σημεῖα καὶ τέρατα, καὶ μὲ κάθε ἄδικη ἀπάτη μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων ποὺ χάνονται» (Β΄ Θεσ. β΄ 3-10).
Αὐτὰ λοιπὸν λέγει ὁ Παῦλος, καὶ ἤδη ὑπάρχει ἡ ἀποστασία· διότι οἱ ἄνθρωποι ἔφυγαν ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη, καὶ ἄλλοι μὲν διακηρύσσουν ὅτι ὁ Υἱὸς εἶναι καὶ Πατέρας, καὶ ἄλλοι τολμοῦν καὶ λένε, ὅτι ὁ Χριστὸς δημιουργήθηκε ἐκ τοῦ μηδενός.
Και προηγουμένως τουλάχιστον οἱ αἱρετικοὶ ἦταν φανεροί, ἐνῶ τώρα εἶναι γεμάτη ἡ Ἐκκλησία ἀπὸ κρυφοὺς αἱρετικούς. Ἀπομακρύνθηκαν δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὴν ἀλήθεια, καὶ εὐχαριστοῦνται νὰ ἀκοῦν λόγια εὐχάριστα (Β΄ Τιμ. δ΄ 3-4). Γίνεται λόγος ἀληθοφανής; Ὅλοι τὸν ἀκοῦνε εὐχάριστα! Γίνεται λόγος μετανοίας; Ὅλοι τὸν ἀποστρέφονται! Ἀπομακρύνθηκαν οἱ περισσότεροι ἀπὸ τὰ ὀρθὰ λόγια καὶ ἔργα, καὶ προτιμοῦν μᾶλλον νὰ φαίνονται, παρὰ νὰ εἶναι. Αὐτὴ λοιπὸν εἶναι ἡ ἀποστασία, καὶ πρέπει νὰ ἀναμένεται ὁ ἐχθρός. Τελευταία μάλιστα ἄρχισε σιγὰ-σιγὰ νὰ στέλνει τοὺς προδρόμους του, γιὰ νὰ ἔρθει ἕτοιμος στὰ θηράματά του. Πρόσεχε λοιπὸν τὸ ἑαυτό σου, ἄνθρωπέ μου, καὶ ἀσφάλιζε τὴν ψυχή σου. Σὲ διαβεβαιώνει γιὰ ὅλα αὐτὰ ἡ Ἐκκλησία τώρα, μπροστὰ στὸν ζωντανὸ Θεό, καὶ σοῦ προαναγγέλλει τὰ σχετικὰ μὲ τὸν Ἀντίχριστο πρὶν νὰ γίνουν.
Ἂν τώρα θὰ γίνουν ὅσο ζεῖς ἐσύ, ἢ μετὰ ἀπὸ σένα, δὲν τὸ γνωρίζουμε.
Εἶναι ὅμως καλό, γνωρίζοντάς τα αὐτά, νὰ ἀσφαλίζεσαι ἀπὸ πρίν… Σᾶς ἐξαγγέλλουμε ὄχι μόνο μιὰ Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ Δεύτερη, ἡ ὁποία θὰ εἶναι πολὺ καλύτερη ἀπὸ τὴν πρώτη…
Ἔρχεται λοιπὸν ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς ἀπὸ τὸν οὐρανό, καὶ ἔρχεται στὸ τέλος τοῦ κόσμου αὐτοῦ μὲ δόξα, τὴν τελευταία ἡμέρα. Διότι θὰ γίνει ἡ συντέλεια τοῦ κόσμου αὐτοῦ καὶ ὁ κτιστὸς αὐτὸς κόσμος θὰ ἀνακαινιστεῖ καὶ πάλι.
Ἐπειδὴ δηλαδὴ διαδόθηκε στὴν γῆ ἡ διαφθορά, ἡ κλοπὴ καὶ ἡ μοιχεία, καὶ κάθε εἶδος ἁμαρτίας, καὶ ὁ κόσμος γέμισε αἱμομιξίες (Ὠσηὲ δ΄ 2), γιὰ νὰ μὴ μείνει τὸ θαυμάσιο αὐτὸ κατοικητήριο τοῦ ἀνθρώπου γεμάτο παρανομίες, θὰ παρέλθει ὁ κόσμος αὐτός, γιὰ νὰ ἔρθει ὁ καλύτερος.
Καὶ θέλεις νὰ λάβεις τὴν ἀπόδειξη ἀπὸ τὰ ρητὰ τῆς Γραφῆς;
Ἄκουσε τὸν Ἡσαΐα πού λέγει· «θὰ περιτυλιχθεῖ ὁ οὐρανὸς σὰν βιβλίο, καὶ ὅλα τὰ ἄστρα θὰ πέσουν σὰν τὰ φύλλα τοῦ ἀμπελιοῦ, καὶ ὅπως πέφτουν τὰ φύλλα τῆς συκιᾶς» (Ἡσ. λδ΄ 4).
Καὶ τὸ Εὐαγγέλιο τὸ λέγει· «ὁ ἥλιος θὰ σκοτεινιάσει καὶ ἡ σελήνη δὲν θὰ δίνει τὸ φῶς της, καὶ τὰ ἄστρα θὰ πέσουν ἀπὸ τὸν οὐρανὸ» (Ματθ. κδ΄ 29). Ἄς μὴ λυπηθοῦμε λοιπόν, ἐπειδὴ τάχα μόνον ἐμεῖς θὰ πεθάνουμε. Καὶ τὰ ἄστρα θὰ πεθάνουν, ἀλλὰ θὰ ξαναγίνουν πάλι ἔτσι ὅπως εἶναι τώρα. Γιατὶ ὁ Κύριος περιτυλίγει τοὺς οὐρανούς, ὄχι γιὰ νὰ τοὺς καταστρέψει, ἀλλὰ γιὰ νὰ τοὺς ξανακάνει καλύτερους.
Ἄκουσε τὸν προφήτη Δαβὶδ ποὺ λέγει· «στὴν ἀρχὴ ἐσύ, Κύριε, θεμελίωσες τὴν γῆ καὶ οἱ οὐρανοὶ εἶναι ἔργο τῶν χεριῶν σου. Αὐτοὶ θὰ χαθοῦν, ἐνῶ ἐσὺ παραμένεις» (Ψαλμ. ρα΄ 26). Ἴσως ὅμως πεῖ κάποιος· Νά, λέει καθαρὰ ὅτι θὰ καταστραφοῦν!
Ἄκουσε ὅμως πῶς τὸ ἐννοεῖ αὐτό τό, «θὰ καταστραφοῦν», ἀπὸ τὰ παρακάτω.
«Καὶ ὅλοι θὰ παλαιώσουν σὰν ἕνα ἔνδυμα, καὶ θὰ τοὺς τυλίξεις σὰν ἕνα ἐπανωφόρι, καὶ θὰ ἀλλαγοῦν» (Ψαλμ. ρα΄ 27). Ὅπως δηλαδὴ λέμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς θὰ πεθάνει, σύμφωνα μὲ αὐτὸ ποὺ ἔχει λεχθεῖ «κοιτάξτε, ὁ δίκαιος πέθανε, ἐνῶ κανένας δὲν τὸ δέχεται μέσα στὴν καρδιά του» (Ἡσ. νζ΄ 11), καὶ αὐτὸ ἐπειδὴ περιμένουμε τὴν Ἀνάσταση, ἔτσι κάπως περιμένουμε καὶ τὴν ἀνάσταση τῶν οὐρανῶν.
«Ὁ ἥλιος θὰ μεταβληθεῖ σὲ σκοτάδι καὶ ἡ σελήνη σὲ αἷμα» (Ἰωὴλ γ΄ 4)… Καὶ πάλι ἄκουσε τὸν Κύριο ποὺ λέγει· «ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ θὰ παρέλθουν, τὰ λόγια μου ὅμως δὲν θὰ παρέλθουν» (Ματθ. κδ΄ 35). Διότι τὰ κτίσματα τοῦ Δεσπότου δὲν εἶναι ἰσότιμα μὲ τὰ λόγια του.
Ὁ ἀληθινὸς Χριστός, ὁ Μονογενὴς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, δὲν θὰ ἔρθει πιὰ ἀπὸ τὴν γῆ. Ἂν λοιπὸν παρουσιαστεῖ στὴν ἔρημο κάποιος φαντασμένος, μὴν πηγαίνεις (Ματθ. κδ΄ 26). «Ἄν σου ποῦν, νά, ἐδῶ εἶναι ὁ Χριστός, ἤ ἐκεῖ, μὴν πιστέψεις» (Μάρκ. κγ΄ 21). Μὴν κοιτᾶς λοιπὸν κάτω στὴν γῆ, διότι ὁ Δεσπότης θὰ κατεβεῖ ἀπὸ τὸν οὐρανό.
Ὄχι μόνος, ὅπως ἔγινε τὴν πρώτη φορά, ἀλλὰ μαζὶ μὲ πολλούς, συνοδευόμενος ἀπὸ μυριάδες ἀγγέλους. Οὔτε θὰ ἔρθει κρυφά, σὰν τὴ δροσιὰ πάνω στὸ ἁπλωμένο μαλλὶ (Ψάλμ. οα΄ 6), ἀλλὰ σὰν ἀστραπὴ (Λουκᾶ κζ΄ 24), λαμπερὴ ποὺ θὰ εἶναι ἀντιληπτὴ ἀπὸ ὅλους.
Διότι ὁ ἴδιος εἶπε· «ὅπως ἡ ἀστραπὴ βγαίνει ἀπὸ τὴν ἀνατολὴ καὶ φαίνεται ὡς τὴν δύση, ἔτσι θὰ γίνει καὶ ἡ παρουσία τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου» (Ματθ. κδ΄ 27).
Καὶ πάλι· «καὶ θὰ δοῦν τὸν Υἱὸ τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἔρχεται πάνω στὰ σύννεφα τοῦ οὐρανοῦ, μὲ πολλὴ δύναμη καὶ δόξα. Καὶ θὰ στείλει τοὺς ἀγγέλους του μὲ μεγάλη σάλπιγγα» (Ματθ. κδ΄ 30-31), καὶ τὰ λοιπά.
Ἀλλά, ὅπως ἀκριβῶς τότε, ὅταν ἐπρόκειτο νὰ ἐνανθρωπήσει ὁ Θεὸς καὶ ἀναμενόταν νὰ γεννηθεῖ ἀπὸ παρθένο, ὁ διάβολος διέβαλλε προκαταβολικὰ τὸ γεγονός, ἐμπνέοντας μὲ πονηριὰ τοὺς ἀνθρώπους νὰ δημιουργήσουν στὴν εἰδωλολατρία θεοὺς ψεύτικους, οἱ ὁποῖοι γεννοῦν καὶ γεννιοῦνται ἀπὸ γυναῖκες, ὥστε, ἐφόσον θὰ εἶχε προηγηθεῖ τὸ ψέμα, ὅπως νόμιζε, οἱ ἄνθρωποι νὰ δείξουν ἀπιστία καὶ στὸ ἀληθινό, ἔτσι καὶ τώρα, ποὺ πρόκειται νὰ ἔρθει γία δεύτερη φορὰ ὁ ἀληθινὸς Χριστός, ὁ διάβολος χρησιμοποιώντας ὡς ἐφόδιο τὴν προσδοκία τῶν ἄκακων ἀνθρώπων, καὶ ἰδιαίτερα ἐκείνων ποὺ προέρχονται ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους, παίρνει κάποιον ἄνθρωπο μάγο, ἱκανὸ καὶ πολὺ ἔμπειρο στὴν μαγεία καὶ στὴν ἀπατηλὴ τέχνη τους, τὸν βοηθάει νὰ ἁρπάξει γιὰ τὸν ἑαυτό του τὴν ἐξουσία τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, ἀποκαλώντας τὸν ἑαυτό του Χριστόν. Ἔτσι μὲ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἐξαπατᾶ τοὺς Ἰουδαίους, οἱ ὁποῖοι περιμένουν τὸν χρισμένο Μεσσία, καὶ ὑποτάσσει τοὺς ἐθνικοὺς μὲ τὶς μαγικὲς φαντασιώσεις του.
Καὶ θὰ ἔρθει ὁ Ἀντίχριστος γιὰ τὸν ὁποῖο μιλήσαμε, ὅταν συμπληρωθεῖ ὁ καιρὸς τῆς βασιλείας τῶν Ρωμαίων καὶ θὰ πλησιάζουν τὰ σημάδια τῆς συντέλειας τοῦ κόσμου. Θὰ ἀναγορευτοῦν δέκα βασιλεῖς τῶν Ρωμαίων ταυτόχρονα, σὲ διάφορους βέβαια τόπους, ἀλλὰ θὰ βασιλεύουν τὸν ἴδιο καιρό. Μετὰ ἀπὸ αὐτοὺς θὰ ἔρθει ἑνδέκατος, ποὺ θὰ εἶναι ὁ Ἀντίχριστος, ὁ ὁποῖος, θὰ ἁρπάξει τὴν ρωμαϊκὴ ἐξουσία μὲ τὴν μαγικὴ τέχνη του, τρεῖς ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ βασίλευαν πρὶν ἀπὸ αὐτὸν θὰ τοὺς ταπεινώσει, καὶ τοὺς ὑπόλοιπους ἑπτὰ θὰ τοὺς ὑποτάξει.
Στὴν ἀρχὴ βέβαια θὰ χρησιμοποιήσει ἐπιείκεια, καὶ σὰν κάποιος λόγιος καὶ συνετός, θὰ ὑποκρίνεται σωφροσύνη καὶ φιλανθρωπία. Καὶ ἀφοῦ ἐξαπατήσει τοὺς Ἰουδαίους μὲ ψεύτικα σημεῖα καὶ τέρατα τῆς μαγικῆς του ἀπάτης, ὅτι εἶναι ὁ Χριστὸς ποὺ περιμένουν, ὕστερα θὰ ἐπιφέρει σ’ αὐτοὺς κάθε εἴδους συμφορὲς ἀπανθρωπιᾶς καὶ παρανομίας, κατὰ τρόπο ποὺ θὰ ξεπεράσει ὅλους τοὺς ἄδικους καὶ ἀσεβεῖς ποὺ ἔζησαν πρὶν ἀπὸ αὐτόν, ἐπειδὴ θὰ ἔχει διάνοια ἐγκληματικὴ καὶ σκληρότατη καὶ ἄσπλαχνη καὶ πολύπλευρη ἐναντίον ὅλων, ἰδιαίτερα ὅμως ἐναντίον ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν.
Ὅμως, ἀφοῦ τὰ διαπράξει ὅλα αὐτὰ μόνο μέσα σὲ τρία χρόνια καὶ ἕξι μῆνες, θὰ καταργηθεῖ ἀπὸ τὴν Δεύτερη ἔνδοξη Παρουσία, ἀπὸ τὸν οὐρανό, τοῦ ἀληθινοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρα μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος, ἐξαφανίζοντας τὸν Ἀντίχριστο μὲ τὸ φύσημα τοῦ στόματός του, θὰ τὸν παραδώσει στὴν φωτιὰ τῆς κολάσεως (Β΄ Θεσ. β΄ 8).
Αὐτὰ πού σᾶς διδάσκουμε, δὲν εἶναι δικές μας ἐπινοήσεις, ἀλλ’ εἶναι πράγματα ποὺ τὰ μάθαμε ἀπὸ τὶς ἅγιες Γραφὲς ποὺ διαβάζονται στὴν Ἐκκλησία, καὶ μάλιστα ἀπὸ τὴν προφητεία τοῦ Δανιήλ, ποὺ μόλις πρὶν ἀπὸ λίγο διαβάστηκε, ὅπως τὰ ἐξήγησε ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ, λέγοντας τὰ ἑξῆς· «τὸ τέταρτο θηρίο θὰ εἶναι ἡ τέταρτη βασιλεία στὴν γῆ, ἡ ὁποία θὰ ξεπεράσει ὅλες τὶς βασιλεῖες» (Δαν. ζ΄ 23). Καὶ οἱ ἐκκλησιαστικοὶ ἑρμηνευτὲς μᾶς παρέδωσαν ὅτι ἡ βασιλεία αὐτὴ θὰ εἶναι ἡ Ρωμαϊκή.
Διότι, ὅπως ξέρουμε, πρώτη ἐπίσημη βασιλεία ἦταν τῶν Ἀσσυρίων, δεύτερη τῶν Μήδων καὶ Περσῶν, καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὲς τρίτη τῶν Μακεδόνων, καὶ τέταρτη βασιλεία τώρα εἶναι ἡ Ρωμαϊκή.
Ἔπειτα ὁ Γαβριήλ, ἑρμηνεύοντας παρακάτω, λέγει· «τὰ δέκα κέρατα τοῦ θηρίου σημαίνουν ὅτι θὰ ἀναγορευτοῦν δέκα βασιλεῖς καὶ πίσω ἀπὸ αὐτοὺς θὰ ἀναγορευτεῖ ἄλλος βασιλιάς, ὁ ὁποῖος θὰ ξεπεράσει σὲ συμφορὲς ὅλους τοὺς προηγούμενους (ὄχι μόνο, λέγει, τοὺς δέκα, ἀλλὰ καὶ ὅλους τοὺς προγενέστερους), καὶ θὰ καταβάλει τοὺς τρεῖς βασιλεῖς (Δαν. ζ΄ 24), ποὺ εἶναι φανερὸν ὅτι ἀνήκουν στοὺς προηγούμενους δέκα. Καὶ νικώντας τοὺς τρεῖς ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς δέκα, θὰ βασιλεύσει αὐτὸς ὡς ὄγδοος. Καὶ θὰ ἀπευθύνει, λέγει, «λόγια πρὸς τὸν Ὕψιστον» (Δαν. ζ΄ 25) αὐτὸς ὁ βλάσφημος καὶ παράνομος ἄνδρας, ποὺ πῆρε τὴν βασιλεία ὄχι ἀπὸ τοὺς πατέρες του κληρονομικά, ἀλλ’ ἅρπαξε τὴν ἐξουσία μὲ τὴν μαγική του τέχνη.
Ἀλλὰ ποιὸς εἶναι αὐτὸς καὶ μὲ ποιὰ δύναμη τὰ κάνει αὐτά;
Ἑρμήνευσέ μας τα, Παῦλε· «ἡ ἔλευσις αὐτοῦ», λέγει, «θὰ γίνει μὲ τὴν ἐνέργεια τοῦ σατανᾶ, μὲ κάθε δύναμη καὶ σημεῖα καὶ τέρατα ψεύτικα» (Β΄ Θεσ. β΄ 9), ἐννοώντας μὲ αὐτό, ὅτι ὁ σατανᾶς θὰ τὸν χρησιμοποιήσει σὰν ὄργανο, ἐνῶ θὰ ἐνεργεῖ μέσω αὐτοῦ ὁ ἴδιος αὐτοπροσώπως. Διότι, γνωρίζοντας ὅτι δὲν θὰ ὑπάρξει καμμιὰ ἐπιείκεια γι’ αὐτὸν κατὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία, δὲν ἀρκεῖται, ὅπως συνηθίζει, στοὺς ὑπηρέτες του, ἀλλὰ τώρα πολεμάει ὁ ἴδιος φανερὰ πλέον. «Μὲ ὅλα τὰ ἀπατηλὰ σημεῖα καὶ τέρατα» (Ἰω. η΄ 45)· διότι ὁ πατέρας τοῦ ψεύδους κάνει τὰ ψεύτικα ἔργα του σὲ συνεργασία μὲ τὴν νοσηρὴ φαντασία τῶν ἀνθρώπων, ὥστε τὰ πλήθη νὰ νομίζουν ὅτι βλέπουν ἕνα νεκρὸ νὰ ἀνασταίνεται, ἐνῶ δὲν ἀνασταίνεται, καὶ χωλοὺς νὰ περπατοῦν καὶ τυφλοὺς νὰ βρίσκουν τὸ φῶς τους, ἐνῶ δὲν ἔχει γίνει ἡ θεραπεία τους.
Καὶ πάλιν ὁ Παῦλος λέγει· «ὁ ἀντίπαλος ποὺ σηκώνει τὸ κεφάλι του στὸν καθένα ποὺ λέγεται θεός, ἤ ποὺ ἀπολαμβάνει σεβασμὸ καὶ λατρεία», δηλαδὴ σὲ κάθε θεό, αὐτὸς ὁ Ἀντίχριστος θὰ μισήσει δῆθεν τὰ εἴδωλα, «καὶ θὰ ἐγκατασταθεῖ αὐτὸς στὸν ναὸ τοῦ Θεοῦ» (Β΄ Θεσ. β΄ 4). Σὲ ποιὸν ναὸν ἄραγε;
Τῶν Ἰουδαίων, λέγει, ὁ ὁποῖος ἔχει καταστραφεῖ. Μὴ γένοιτο, νὰ ἐννοεῖ αὐτὸν στὸν ὁποῖο βρισκόμαστε. Γιατί τὸ λέγω αὐτό; Γιὰ νὰ μὴ θεωρηθεῖ ὅτι χαριζόμαστε στοὺς ἑαυτούς μας. Διότι, ἐφόσον ἔρχεται ὡς Χριστὸς στοὺς Ἰουδαίους, καὶ γιὰ νὰ τοὺς ἀπατήσει περισσότερο, δείχνει ἰδιαίτερη φροντίδα γιὰ τὸν ναό, δίνοντάς τους ἔτσι τὴν ἐντύπωση ὅτι αὐτὸς εἶναι ἀπὸ τὴν γενιὰ τοῦ Δαβίδ, ὁ ὁποῖος θὰ ἀνοικοδομήσει τὸν ναὸ ποὺ ὁ Σολομὼν εἶχε οἰκοδομήσει.
Καὶ θὰ ἔρθει ὁ Ἀντίχριστος τότε, ὅταν στὸ ναὸ τῶν Ἰουδαίων «δὲν θὰ μείνει πέτρα πάνω στὴν πέτρα» (Ματθ. κδ΄ 2), σύμφωνα μὲ τὴν ἀπόφαση τοῦ Σωτῆρα.
Διότι, ὅταν πέσει παλιώνοντας, ἢ γκρεμισθεῖ μὲ τὴν πρόφαση ἀνοικοδόμησης, ἤ γιὰ κάποιους ἄλλους λόγους ποὺ θὰ συντρέξουν, ὅταν πέσει καὶ ἡ τελευταία πέτρα, καὶ δὲν ἐννοῶ τὸν ἐξωτερικὸ περίβολο, ἀλλὰ τοῦ ἐσωτερικοῦ ναοῦ, ὅπου ἦταν τὰ Χερουβίμ, τότε θὰ ἔρθει ὁ Ἀντίχριστος μὲ ὅλα τα ψεύτικα σημεῖα καὶ τέρατα, περιφρονώντας δῆθεν ὅλα τὰ εἴδωλα, καὶ ὑποκρινόμενος στὴν ἀρχὴ τὸν φιλάνθρωπο, ἀλλ’ ὕστερα δείχνοντας ὅλη τὴν ἀγριότητα, ἰδιαίτερα μάλιστα στοὺς ἁγίους τοῦ Θεοῦ. Διότι λέγει, «ἔβλεπα, καὶ τὸ κέρατο ἐκεῖνο ἔκανε πόλεμο μὲ τοὺς ἁγίους» (Δαν. ζ΄ 21).
Καὶ σὲ ἄλλο σημεῖο λέγει· «θὰ ἔρθει καιρὸς θλίψεως, τέτοιας θλίψεως, ποὺ δὲν ξανάγινε ποτὲ ἀπὸ τότε ποὺ παρουσιάστηκε ἔθνος πάνω στὴ γῆ, μέχρι τὸν καιρὸ ἐκεῖνο» (Δαν. ιβ΄ 1).
Τὸ θηρίο εἶναι φοβερό, δράκος μεγάλος, ἀκατανίκητος ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἕτοιμος νὰ τοὺς καταπιεῖ. Γιὰ τὸ θηρίο αὐτὸ ἔχουμε νὰ ποῦμε πολλὰ ἀπὸ τὶς ἅγιες Γραφές, ἀλλὰ ἄς ἀρκεστοῦμε σ’ αὐτά, γιὰ νὰ μὴ μακρύνουμε τὸν λόγο.
Γι’ αὐτὸ γνωρίζοντας ὁ Κύριος τὴν ὑπερβολικὴ δύναμη τοῦ ἀντιπάλου, δίνει συγγνώμη στοὺς εὐλαβεῖς λέγοντας· «τότε ἐκεῖνοι ποὺ θὰ βρίσκονται στὴν Ἰουδαία, ἄς φύγουν στὰ βουνὰ» (Ματθ. κδ΄ 16). Ἂν ὅμως κάποιος αἰσθάνεται ὅτι εἶναι πολὺ σταθερὸς καὶ δυνατός, ὥστε ν’ ἀντιμετωπίσει τὸν Σατανᾶ, ἄς μείνει (διότι δὲν θέλω νὰ ἀπελπίσω αὐτοὺς ποὺ ἀποτελοῦν τὰ νεῦρα τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας) καὶ ἄς λέγει· «ποιὸς μπορεῖ νὰ μᾶς χωρίσει ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ;» καὶ τὰ λοιπὰ (Ρωμ. η΄ 35).
Ὅσοι λοιπὸν εἴμαστε δειλοί, νὰ ἀσφαλίσουμε τοὺς ἑαυτούς μας, ἐνῶ οἱ δυνατοὶ ἄς συμπαραταχθοῦμε. «Διότι θὰ γίνει τότε θλίψη μεγάλη, τέτοια ποὺ δὲν ξανάγινε ἀπὸ τότε ποὺ δημιουργήθηκε ὁ κόσμος μέχρι τώρα, οὔτε πρόκειται νὰ γίνει στὸ μέλλον» (Ματθ. κδ΄ 21).
Ἀλλὰ ἄς εὐχαριστήσουμε τὸν Θεό, ὁ ὁποῖος περιόρισε τὸ μέγεθος τῆς θλίψεως σὲ λίγες ἡμέρες. Διότι λέγει· «γιὰ χάρη τῶν ἐκλεκτῶν θὰ συντομευθοῦν οἱ ἡμέρες ἐκεῖνες». Διότι ὁ Ἀντίχριστος θὰ βασιλεύσει μόνο τρία καὶ μισὸ χρόνια.
Καὶ δὲν τὸ λέμε αὐτὸ στηριζόμενοι στὰ ἀπόκρυφα εὐαγγέλια, ἀλλὰ στὸν προφήτη Δανιήλ, ὁ ὁποῖος λέγει· «θὰ δοθεῖ στὰ χέρια του καιρὸς καὶ καιροὶ καὶ τὸ μισὸ τοῦ καιροῦ» (Δαν. ζ΄ 25). Καιρὸς εἶναι ὁ ἕνας χρόνος, κατὰ τὸν ὁποῖο ἡ παρουσία του θὰ φτάσει στὸ ἀποκορύφωμά της. Καιροὶ πάλι εἶναι τὰ ὑπόλοιπα δύο χρόνια τῆς παράνομης δράσης του, καὶ κάνουν ὅλα μαζὶ τρία χρόνια· καὶ τὸ μισὸ τοῦ καιροῦ σημαίνει ἄλλο ἕνα ἑξάμηνο. Καὶ σὲ ἄλλο σημεῖο ὁ Δανιὴλ ἐπίσης λέγει· «καὶ ὁρκίστηκε σ’ αὐτὸν ποὺ ζεῖ στοὺς αἰῶνες, ὅτι τὸ καταστρεπτικὸ ἔργο θὰ ὁλοκληρωθεῖ στὴν διάρκεια καιροῦ καὶ καιρῶν καὶ μισὸ τοῦ καιροῦ» (Δαν. ιβ΄ 7). Μερικοὶ ὅμως φαίνεται πὼς ἑρμήνευσαν κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ τὰ ἑξῆς χωρία· «ἡμέρες χίλιες διακόσιες ἐνενῆντα» (Δαν. ιβ΄ 11) καὶ τό, «θὰ εἶναι μακάριος ἐκεῖνος ποὺ θὰ ὑπομείνει καὶ θὰ φτάσει τὶς χίλιες τριακόσιες τριάντα πέντε μέρες» (Δαν. ιβ΄ 12). Γι’ αὐτὸ πρέπει οἱ πιστοὶ νὰ κρύβονται καὶ νὰ φεύγουν. Ἴσως μάλιστα νὰ μὴ προλάβουμε νὰ περιέλθουμε ὅλες τὶς πόλεις τοῦ Ἰσραήλ, μέχρι νὰ ἔρθει ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.
Ποιὸς ἄραγε θὰ εἶναι ὁ μακάριος ποὺ θὰ μαρτυρήσει τότε γιὰ τὸν Χριστὸ μὲ πίστη;
Ἐγὼ λέω ὅτι οἱ μάρτυρες τῆς περιόδου ἐκείνης θὰ εἶναι πιὸ πάνω ἀπὸ ὅλους τοὺς μάρτυρες. Διότι οἱ προηγούμενοι πάλεψαν μὲ ἀνθρώπους μόνο, ἐνῶ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἀντιχρίστου θὰ πολεμήσουν μὲ τὸν ἴδιο τὸν Σατανᾶ αὐτοπροσώπως. (…)
Ἀσφάλιζε λοιπὸν τὸν ἑαυτό σου, ἄνθρωπε· ἔχεις ἤδη τὰ σημεῖα τοῦ Ἀντιχρίστου, καὶ νὰ μὴ τὰ θυμᾶσαι μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό σου, ἀλλὰ νὰ τὰ λὲς καὶ σ’ ὅλους τοὺς ἄλλους μὲ πολλὴ προθυμία. (…)
(Ε.Π.Ε., τ. 2 ἔργων Ἁγ. Κυρίλλου Ἱεροσολύμων, σελ. 125-144)