Έφτασε και φέτος η μεγάλη Εθνική Επέτειος της 28ης Οκτωβρίου! Τέτοια μέρα πριν από 85 χρόνια, στις 28 Οκτωβρίου 1940, η μικρή Ελλάδα είπε το ηρωικό ΟΧΙ στην αυθάδη και ιταμή πρόκληση της Ιταλίας, που θέλησε να καταλάβει αμαχητί τη χώρα μας. Αυτό είναι το ιστορικό γεγονός που εορτάζουμε σήμερα και οφείλουμε όλοι ως Έλληνες, σε πρώτο επίπεδο, να το γνωρίζουμε και όχι να φτάνουμε στο σημείο, όπως δυστυχώς συχνά γινόμαστε μάρτυρες στα ΜΜΕ, να αγνοούμε αυτό που υποτίθεται ότι εορτάζουμε! Διευκρινιστικά, εθνική εορτή πρωτίστως είναι η συλλογική μνήμη των προγόνων και το αίσθημα ευγνωμοσύνης στην καρδιά μας γι’ αυτούς τους ανθρώπους που θυσιάστηκαν για να είμαστε εμείς οι μεταγενέστεροί τους σήμερα ελεύθεροι.
Τιμούμε λοιπόν με τον τρόπο μας τους ηρωικούς μας προγόνους, που προτίμησαν να πεθάνουν ελεύθεροι, διασώζοντας την τιμή και την αξιοπρέπειά τους, παρά να ζήσουν υποδουλωμένοι με το στίγμα της εθελούσιας υποταγής. Καλοί οι επετειακοί λόγοι που εκφωνούνται σήμερα σε όλα τα σχολεία της πατρίδας μας, ωραία τα τραγούδια και τα ποιήματα που αποτίουμε ως φόρο τιμής στους αγωνιστές του ’40!
Πώς όμως είναι δυνατόν να μη μετατραπούν όλα αυτά σε μια απλή εθιμοτυπική εκδήλωση χωρίς περιεχόμενο και να μη λειτουργούν μόνο ως μια ευκαιρία αργίας και ξεκούρασης; Το ερώτημα ίσως φαίνεται αφελές, αλλά νομίζω ότι μάς οδηγεί σε γόνιμο προβληματισμό σχετικά με την ουσία και τη σημασία του έπους του ΄40 και τα μηνύματά του για τη δική μας ζωή και καθημερινότητα και ιδίως για τη ζωή των νέων!
Σε εκκλησιαστικό επίπεδο, εορτή ενός αγίου σημαίνει μίμηση αγίου! Αυτή η εκκλησιαστική αλήθεια μπορεί να μεταφερθεί κάλλιστα και στη σημερινή γιορτή! Δηλαδή, τιμή των προγόνων σημαίνει μίμηση προγόνων! Μα, μπορεί να αντιτάξει κάποιος ότι σήμερα δεν έχουμε πόλεμο! Δεν υπάρχει κάποιος εξωτερικός εχθρός που καλούμαστε να πολεμήσουμε. Άρα, πώς να μιμηθούμε τους προγόνους μας;
Η απάντηση είναι ότι μπορούμε να ζούμε και να μιμούμαστε το φρόνημα, τη γενναιότητα, τη νοοτροπία, τη συνείδηση, τα ψυχικά τους χαρίσματα! Μπορούμε να λέμε και εμείς ΟΧΙ στους πειρασμούς που μας παρεκτρέπουν από τους υψηλούς μας στόχους στη ζωή! Μπορούμε να λέμε ΟΧΙ στους ύπουλους εχθρούς που μας αλλοτριώνουν και υποτάσσουν τη συνείδησή μας, όπως είναι ο υπερκαταναλωτισμός, η αδιαφορία για τον συνάνθρωπο, όποιος κι αν είναι αυτός, η φιλαυτία, ο φθόνος, η κακία, η υποκρισία, η προδοσία των αξιών και των σχέσεών μας, φαινόμενα που υπονομεύουν την κοινωνική και εθνική πρόοδο και ευημερία! Άλλωστε, οι ηρωικοί πρόγονοί μας αποτίναξαν τον εξωτερικό εξαναγκασμό, για να παραμείνουν ελεύθεροι. Εμείς οφείλουμε να αγωνιζόμαστε συνεχώς για να βιώνουμε την εσωτερική συνειδησιακή πειθαρχία, ώστε να δίνουμε αληθινό νόημα στην ελευθερία που μας δωρήθηκε. Αλλιώς, περιοριζόμαστε σε κενολογίες, άγευστοι της νοοτροπίας αυτών που υποτίθεται ότι τιμούμε…
Αν αναλογιστούμε όλα αυτά, τότε μπορεί κάτι να αποκομίσουμε από τη σημερινή γιορτή και να φανούμε αντάξιοι συνεχιστές του ήθους των προγόνων μας.
Χρήστος Παπαδόπουλος – Φιλόλογος