Ἀπαντήσεις σὲ ἐρωτήματα πιστῶν

Σεβ. Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος Κλήμεντος

– Πῶς πρέπει νὰ ντυνόμαστε στὸν σημερινὸ κόσμο, δηλαδὴ στὸν χῶρο ἐκτὸς Ἐκκλησίας;

            Ἡ ἐνδυμασία πέρα ἀπὸ τὴν πρακτικὴ ἀνάγκη καλύψεως καὶ προστασίας τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὰ καιρικὰ φαινόμενα, ἔχει καὶ τὴν ἔννοια τοῦ αὐτοσεβασμοῦ, ὅπως καὶ τῆς ἀποδόσεως τιμῆς καὶ σεβασμοῦ ἔναντι τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ποὺ μᾶς περιβάλλουν. Μεταδίδει ἕνα μήνυμα γιὰ τὸ πολιτιστικό μας ἐπίπεδο, τὶς ἀρχὲς καὶ ἐπιδιώξεις μας, τὸν χαρακτῆρα καὶ τὴν ἰδιαιτερότητά μας.

            Σὰν Χριστιανοὶ μᾶς ἐνδιαφέρει νὰ εἴμαστε εὐπρεπεῖς, διακριτικὰ σεμνοί, ἀξιοπρεπεῖς, σοβαροὶ ὅπως καὶ φυσικοί. Ἀκόμη καὶ ἐκτὸς τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ πρέπει νὰ μᾶς διέπει γενικὰ τὸ χριστιανικὸ πνεῦμα, μὲ ἀποφυγὴ τῶν ἀκροτήτων. Μία ἀκρότητα εἶναι νὰ εἴμαστε ἐντελῶς πρόχειροι καὶ ἀτημέλητοι ὡς πρὸς τὴν ἐμφάνισή μας, κάτι τὸ ἀπωθητικὸ καὶ ἀντι-αισθητικό, ἄλλη δὲ ἀκρότητα εἶναι νὰ ἐπιδιώκουμε τὴν ἐξεζητημένη, φορτωμένη καὶ ὑπερβολική, καὶ κυρίως τὴν ἐλευθεριάζουσα ἐμφάνιση, ἡ ὁποία παραβιάζει τὴν αἴσθηση τοῦ μέτρου καὶ τῆς σεμνότητος.

            Ἡ κοσμικὴ τάση ποὺ ἐπικρατεῖ, ἰδίως στὶς γυναῖκες, εἶναι νὰ προβάλλει καὶ νὰ τονίζει ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερο τὸ σῶμα κατὰ τέτοιον τρόπο, ὥστε νὰ ἐγείρει τὸ ἐνδιαφέρον, καθὼς καὶ τὸν θαυμασμὸ τῶν ἄλλων (καλλιέργεια φιλαρεσκείας), ἀλλὰ καὶ νὰ διεγείρει στοὺς ἄλλους σαρκικὴ ἐπιθυμία καὶ πάθος (καλλιέργεια φιληδονίας, σκανδαλισμός).

Εἶναι σαφὲς ὅτι ἡ κοσμικὴ τάση μὲ τὰ ἐπακόλουθά της πρέπει νὰ ἀποφεύγεται, χωρὶς νὰ θέλουμε μὲ αὐτὸ νὰ ἐπιβάλλουμε τὸ ἄλλο ἄκρο μιᾶς ἐμφανίσεως, ἡ ὁποία θὰ μᾶς ἔβγαζε ἀπὸ τὴν ἐποχή μας, ὥστε νὰ ἀποτελοῦμε ἕνα παράδοξο καὶ ἀξιοπερίεργο θέαμα γιὰ ὅλους τοὺς ὑπολοίπους. Χρειάζεται ἐπίτευξη μέτρου καὶ ἰσορροπίας.

Ἐνδύματα τῆς μόδας ποὺ ἀφήνουν ὅσο τὸ δυνατὸν μεγαλύτερο μέρος τοῦ σώματος ἀκάλυπτο, ἤ ποὺ τονίζουν μὲ ἰδιαίτερο τρόπο τὶς γραμμώσεις του, ἤ ποὺ ταιριάζουν στὸ ἕτερο φῦλο, ἐννοεῖται ὅτι δὲν ἐνδείκνυνται γενικὰ γιὰ τοὺς Χριστιανούς, ἐκτὸς κάποτε κι ἄν ἐπιβάλλονται σὲ κάποιες πολὺ ἰδαίτερες περιστάσεις καὶ σὲ ἰδιαίτερους χώρους (π.χ. εἰδικὴ ἐργασία, ἀθλητισμός, κολύμβηση κ.λπ.).

– Πῶς νὰ βροῦμε σωστὴ ἀναλογία μεταξὺ ἀπὸ τὴν μιὰ πλευρὰ θυσιαστικῆς βοήθειας στοὺς ἄλλους καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη νὰ μὴν ἀναλαμβάνουμε κάτι ποὺ ξεπερνάει τὶς δυνάμεις μας;

            Ἡ αἴσθηση τῆς ἰσορροπίας πρέπει γενικὰ νὰ μᾶς χαρακτηρίζει σὰν Χριστιανοὺς σὲ ὅλες τὶς ἐκφάνσεις τῆς ζωῆς μας. Ἔχουμε πράγματι κληθεῖ ἀπὸ τὸν Κύριό μας νὰ ὑπηρετοῦμε θυσιαστικὰ τὶς ἀνάγκες τῶν ἄλλων, μὲ ὑπομονή, συμπόνια καὶ ἀγάπη. Γιὰ νὰ ἐπιτύχουμε τοῦτο, εἶναι προφανῶς ἀνάγκη νὰ προσπαθοῦμε νὰ κάνουμε ὑπερβάσεις τοῦ συνήθως φίλαυτου καὶ ἐγωϊστικοῦ θελήματός μας, ποὺ μᾶς ὑπαγορεύει νὰ ἀποφεύγουμε τὶς εὐθῦνες καὶ τὰ βάρη χάριν τῶν ἄλλων, καὶ νὰ φροντίζουμε φιλάρεσκα μόνον τὸν ἑαυτό μας καὶ ἴσως ἕναν πολὺ περιορισμένο κύκλο δικῶν μας ἀγαπητῶν προσώπων (ἤ καὶ ζώων!). Χρειάζεται ὅμως ἕνα «ἄνοιγμα» τῆς καρδιᾶς, μιὰ διεύρυνση ἀγάπης μέσα μας, γιὰ νὰ μοιάσουμε στὸν Χριστὸ καὶ στοὺς Ἁγίους μας καὶ νὰ λάβουμε τὴν θεία Χάρη.

            Παράλληλα, ἐπειδὴ εἴμαστε ἀτελεῖς καὶ ἀδύναμοι, ἀναγνωρίζουμε στὴν πράξη ὅτι ὅταν προσπαθοῦμε νὰ κάνουμε τὸ καλὸ ἔναντι τῶν ἄλλων μὲ καλὴ διάθεση καὶ ἀνιδιοτέλεια, δὲν τὰ καταφέρνουμε πάντοτε καλά, καὶ ἔτσι: εἴτε οἱ ἄλλοι στρέφονται ἐναντίον μας καὶ ζητοῦν περισσότερα καὶ καλύτερα ἀπὸ μᾶς ἤ ἀκόμη προσπαθοῦν νὰ μᾶς ἐκμεταλλευθοῦν· εἴτε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι κατανοοῦμε τοὺς περιορισμούς μας καὶ ὅτι τελικὰ δὲν δυνάμεθα νὰ κάνουμε πράγματα ὑπερβολικά, ὅπως ἴσως θὰ θέλαμε, διότι ἐξαντλοῦνται τὰ ἀποθέματά μας καὶ χάνουμε πλέον τὴν δική μας ἰσορροπία καὶ τὸν ἔλεγχο τοῦ ἑαυτοῦ μας καὶ τῶν σχέσεων μὲ τοὺς γύρω μας.

            Ποιό εἶναι ἐδῶ τὸ κριτήριο; Ὅταν κάνοντας τὸ καλό, βλέπουμε ὅτι ἀντὶ νὰ αὐξάνουμε σὲ ἀγάπη, ἐμεῖς ἀντίθετα χάνουμε τὴν εἰρήνη καὶ ἠρεμία μας, χάνουμε τὴν αὐτοκυριαρχία μας καὶ ὀργιζόμαστε εὔκολα, ὅπως καὶ θυμώνουμε καὶ ξεσποῦμε, τότε ὅλα αὐτὰ ἀποδεικνύουν ὅτι ξεπερνοῦμε τὰ ὅριά μας καὶ βλάπτουμε πλέον τὸν ἑαυτό μας. Ἄρα, πρέπει νὰ περιορισθοῦμε λίγο, διότι δὲν εἴμαστε ἀκόμη ἱκανοὶ καὶ ὥριμοι νὰ σηκώσουμε περισσότερο βάρος. Χρειάζεται νὰ προσευχόμαστε νὰ μᾶς δώσει ὁ Θεὸς ἐνίσχυση, ὥστε νὰ μπορέσουμε νὰ κάνουμε πιὸ ὡραῖα καὶ περισσότερα πράγματα, ἀλλὰ καὶ νὰ προσπαθοῦμε γιὰ τὸ καλύτερο. Τότε ὁ Θεὸς θὰ βοηθεῖ.

            Γενικὰ ἡ αἰσιόδοξη στάση καὶ διάθεση χρειάζονται, ἀλλὰ μὲ μέτρο καὶ διάκριση. Δὲν εἶναι ὀρθὸ νὰ ὑποσχόμαστε ὅτι θὰ κάνουμε ὅ,τι μᾶς ζητοῦν οἱ ἄλλοι, χωρὶς πρῶτα νὰ ἀναλογισθοῦμε ἄν ὄντως μποροῦμε νὰ ἀνταποκριθοῦμε στὶς ἀπαιτήσεις τοῦ ἐγχειρήματος. Κάποιοι ἄνθρωποι ἔχουν τὴν τάση νὰ ὑπόσχονται στοὺς ἄλλους πολλὰ καὶ μεγάλα πράγματα, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα εἴτε δὲν ἀνταποκρίνονται καθόλου, κάτι τὸ πολὺ ἄσχημο καὶ ἀνεπίτρεπτο, εἴτε ἀνταποκρίνονται τόσο πλημμελῶς καὶ ἀτελῶς, ὥστε νὰ ἀπογοητεύουν καὶ νὰ ὁδηγοῦν τοὺς ἄλλους νὰ χαρακτηρίσουν τοὺς ἀνθρώπους αὐτοὺς ὡς ἀμελεῖς, ἐπιπόλαιους, ἤ καὶ ψεῦτες.

            Ἄρα, τὸ πιὸ συνετὸ καὶ θεάρεστο εἶναι νὰ εἴμαστε πάντοτε σὲ διάθεση ἑτοιμότητος γιὰ ἐκπλήρωση τοῦ θείου θελήματος, γιὰ βοήθεια τῶν ἄλλων στὶς ἀνάγκες τους, ἀλλὰ μέσα στὰ πλαίσια τῶν δυνατοτήτων μας, σωματικῶν καὶ ψυχικῶν. Ἔτσι θὰ ἔχουμε ἀνοικτὸ τὸ ἐνδεχόμενο νὰ προσπαθοῦμε γιὰ τὸ καλύτερο, γιὰ ὅποια ὑπέρβαση μποροῦμε νὰ ἐκπληρώσουμε, χωρὶς παράλληλα νὰ ἐκπίπτουμε εἴτε στὴν φυγοπονία καὶ στὴν ἀδιαφορία, εἴτε στὴν πρόκληση ἀπογοητεύσεως καὶ ἀγανακτήσεως ἐξ αἰτίας τῆς ἀσυνέπειας καὶ ἀστάθειάς μας.

            Εἴθε νὰ εἴμαστε ἄνθρωποι καὶ χριστιανοὶ θεοφιλεῖς καὶ κοινωφελεῖς!

Scroll to Top