Ὅσιος Μακάριος τῆς Ὄπτινα
Ἐπιστολὴ 7η
Μοῦ γράφεις πὼς ἐνῶ διαβάζεις πνευματικὰ βιβλία σὲ πιάνει ἀπελπισία. Βιάζεις τὸν ἑαυτό σου νὰ νηστεύει, νὰ ἀγρυπνεῖ, νὰ προσεύχεται καὶ δὲν ξέρεις γιατί τὰ κάνεις ὅλ’ αὐτά. Γνωρίζεις πὼς πρέπει νὰ τὰ κάνεις γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀγάπη αὐτὴ ὅμως δὲν τὴ νιώθεις μέσα σου. Ἕνας λογισμὸς φεύγει κι ἄλλος ἔρχεται στὴ θέση του, τὰ πάθη παρελαύνουν τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο ἀπὸ τὴν καρδιά σου καὶ ζητᾶς τὴ συμβουλή μου.
Ἀπαντῶ: Ἡ ἀνάγνωση τῶν πατερικῶν βιβλίων εἶναι ὠφέλιμη κι ἀπαραίτητη γιὰ νὰ γνωρίσεις τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Οἱ Πατέρες τήρησαν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ ποὺ μᾶς παραδόθηκε μὲ τὶς Γραφές. Βίωσαν τὴν ἀλήθεια καὶ μᾶς ἔδωσαν τὸ καλλίτερο παράδειγμα μὲ τὴ ζωή τους καὶ τὴ διδασκαλία τους.
Ἂν μελετᾶς μόνο τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ δὲ διαβάζεις τοὺς Πατέρες δὲν θὰ μάθεις τὸν τρόπο ζωῆς τους, πῶς διεξάγουν τὸν πνευματικὸ πόλεμο. Θὰ πιστέψεις πὼς μπορεῖς μόνος σου νὰ τὰ βγάλεις πέρα καὶ δὲν θὰ ταπεινωθεῖς.
Ὅταν διαβάζεις τὰ κείμενα τῶν ἁγίων Πατέρων πρέπει νὰ προσπαθεῖς νὰ ἐφαρμόζεις αὐτὰ ποὺ σὲ διδάσκουν. Ἂν δὲν φτάσεις τὰ μέτρα τους θὰ πρέπει νὰ ὁμολογήσεις τὴν ἀδυναμία σου καὶ νὰ ταπεινώνεσαι γιὰ ν’ ἀξιωθεῖς νὰ λάβεις τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ ποὺ προσφέρεται πλούσια στοὺς ταπεινούς.
Στὸ Γεροντικὸ διαβάζουμε τὰ παρακάτω:
«Ἕνας ἀδελφὸς ρώτησε τὸν Γέροντα:
— Τί νὰ κάνω ποὺ διαβάζω τὰ κείμενα τῶν ἁγίων Πατέρων καὶ δὲν κάνω αὐτὰ πού λένε;
— Αν διαβάζεις τὰ λόγια τῶν ἁγίων Πατέρων καὶ δὲν τὰ ἐφαρμόζεις, ἀπάντησε ὁ Γέροντας, νὰ ταπεινωθεῖς καὶ θὰ σ’ ἐλεήσει ὁ Θεός. Ἂν ὅμως δὲν τὰ διαβάζεις δὲν θὰ ταπεινωθεῖς, οὔτε καὶ θὰ σ’ ἐλεήσει ὁ Θεός».
Ἔτσι εἶναι. Ἡ ἀνάγνωση διδακτικῶν κειμένων μὲ πρακτικὲς συμβουλὲς ὠφελεῖ πολύ.
Λὲς ὅτι ἀσκεῖσαι στὶς σωματικὲς ἀρετὲς καὶ δὲν ξέρεις γιατί τὸ κάνεις. Αὐτὸ δὲν εἶναι ἀλήθεια. Ἀσκεῖσαι σ’ αὐτὲς ἀπὸ τὴν ἀγάπη σου γιὰ τὸ Θεό. Μπορεῖ οἱ πράξεις σου νὰ ’ναι ἀτελεῖς, μέσα σου ὅμως ἔχεις ἔστω κι ἕνα μικρὸ σπόρο ἀγάπης γιὰ τὸν Θεό, ποὺ τὸν ἔβαλε ἐκεῖ ἡ πίστη σου.
Ἂν διαβάζουμε τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς βίους τῶν ἁγίων, ποὺ νίκησαν τὰ πάθη τους κι ἀπόκτησαν τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἂς βιάσουμε τὸν ἑαυτό μας νὰ κάνουμε πρῶτα καλὲς πράξεις καὶ νὰ δείξουμε στὸν πλησίον μας τὴν ἀγάπη μὲ τὰ ἔργα μας.
Ὅταν τὸ κάνουμε αὐτὸ σωστά, τότε θὰ περάσουμε στὴν θεωρία, θὰ βρεῖ ἡ ψυχή μας παρηγοριὰ καὶ θ’ ἀποκτήσει τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.